BOM مخفف Bill of Materials است که به فارسی صورت‌حساب مواد ترجمه می‌شود. BOM یک فهرست ساختاریافته از مواد، اجزا و قطعات مورد نیاز برای ساخت یک محصول یا خدمات است. این فهرست شامل موارد زیر است:

• نام ماده، جزء یا قطعه
• مقدار مورد نیاز
• واحد اندازه‌گیری
• توضیحات

BOM یک ابزار مهم برای مدیریت تولید است. این فهرست به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا مواد و قطعات مورد نیاز برای تولید یک محصول را به درستی شناسایی و سفارش دهند. همچنین BOM به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا هزینه‌های تولید را کنترل کنند و کیفیت محصولات را بهبود بخشند.

BOMها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• BOM مهندسی: این نوع BOM ساختار محصول را از نظر عملکردی نشان می‌دهد. BOM مهندسی معمولاً توسط مهندسان طراحی می‌شود و شامل اطلاعات دقیقی در مورد اجزا و قطعات مورد نیاز برای ساخت یک محصول است.
• BOM تولیدی: این نوع BOM ساختار محصول را از نظر عملیاتی نشان می‌دهد. BOM تولیدی معمولاً توسط تولیدکنندگان استفاده می‌شود و شامل اطلاعات مورد نیاز برای تولید یک محصول است.

در اینجا چند کاربرد BOM آورده شده است:

• برآورد هزینه‌های تولید
• برنامه‌ریزی خرید مواد و قطعات
• کنترل موجودی مواد و قطعات
• بهبود کیفیت محصولات
• تجزیه و تحلیل هزینه‌های تولید

BOM یک ابزار مهم برای مدیریت تولید است که می‌تواند به تولیدکنندگان کمک کند تا محصولات خود را با هزینه‌ای مقرون به صرفه و با کیفیت بالا تولید کنند.

در اینجا یک مثال از یک BOM آورده شده است:

نام ماده | مقدار مورد نیاز | واحد اندازه‌گیری | توضیحات
------- | -------- | -------- | --------
چوب | 10 متر مکعب | متر مکعب | برای ساخت بدنه
آهن | 50 کیلوگرم | کیلوگرم | برای ساخت چرخ
لاستیک | 4 عدد | عدد | برای ساخت چرخ
رنگ | 5 لیتر | لیتر | برای رنگ آمیزی بدنه

این BOM نشان می‌دهد که برای ساخت یک محصول، به 10 متر مکعب چوب، 50 کیلوگرم آهن، 4 عدد لاستیک و 5 لیتر رنگ نیاز است.

BOMها معمولاً در قالب‌های الکترونیکی یا کاغذی ایجاد می‌شوند. قالب‌های الکترونیکی می‌توانند به تولیدکنندگان کمک کنند تا BOMها را به راحتی ایجاد، مدیریت و به‌روزرسانی کنند.